Reflecties op onderwijs in coronatijd
We zijn nu voor de tweede week weer gedeeltelijk open. De afgelopen periode is het onderwijs flink op z’n kop gezet. Ook de komende maanden zullen er echt anders uitzien dan we gewend zijn. En niet alleen het onderwijs, overal in Nederland en erbuiten zijn we met elkaar aan het uitzoeken hoe we in de nieuwe omstandigheden kunnen werken en betekenis kunnen hebben. Via dit artikel willen we jullie wijzen op een lopend onderzoek naar de veranderingen in (samenwerken in) het onderwijs. Een onderzoek wat zich primair meer richt op mensen die zelf werken in het onderwijs, maar wat wellicht ook interessant is als je zelf niet in het onderwijs werkt.
Op X11 werken we al langer samen met Eefje Teeuwisse van Take a Step. Met enige regelmaat vragen we haar mee te kijken naar hoe we processen inrichten in de school en hoe we met elkaar samenwerken. Zo is zij bijvoorbeeld nauw betrokken bij het nadenken over en organiseren van handelen vanuit een waarderend perspectief, een van de kernwaarden van X11 en de NUOVO Scholengroep, waar we onder vallen. Ook heeft ze meegewerkt aan de opzet van het schoolplan, waarin we begin van dit schooljaar samen met alle leerlingen over belangrijke thema’s in de school hebben nagedacht.
Onderwijskundige gesprekken over onderwijs in coronatijd
Eefje heeft de afgelopen maanden samen met Frank Hulsbos en Stefan van Langevelde van de Academie voor Gespreid Leiderschap gesprekken gevoerd met docenten en schoolleiders van verschillende scholen over onderwijs in coronatijd. Zo ook met een aantal medewerkers van X11. Ze komen tot een aantal interessante eerste conclusies, te weten:
- Onderwijs wint aan efficiëntie, maar verliest aan betekenis: daarmee zeggen ze dat docenten zich in het onderwijs op afstand meer richten op de kern van hun lessen, want wat wil je leerlingen precies meegeven door middel van de opdracht? Je kunt dit moeilijk aanscherpen of aanpassen in een (video)lessituatie. Terwijl je door het ontbreken van diezelfde lessituaties nauwelijks een onderwijsleergesprek kunt voeren, namelijk ‘wie denkt er ook zo over?’ Waarom wel/niet?’ ‘Wie kan er een voorbeeld geven van een situatie die hier haaks op staat?’
- De relatie met leerlingen en collega’s verandert wanneer je elkaar vanuit je privéomgeving spreekt, deze wordt platter en minder formeel. Het onderwijs komt letterlijk de huiskamer in bij de leerlingen, waardoor ouders en andere gezinsleden onderdeel kunnen zijn van het onderwijsgesprek en omgekeerd wordt een docent menselijker wanneer zijn kind ineens door het beeld loopt of er een maffe poster op de achtergrond hangt. Leerlingen kunnen minder archetypisch leerling zijn en docenten minder klassieke docent.
- Tevens wordt het contact ook formeler omdat toevallige ontmoetingen en informele gesprekjes nauwelijks nog plaatsvinden omdat je elkaar moet (video)bellen om even te vragen hoe het gaat.
Deze eerste conclusies hebben Eefje, Frank en Stefan opgenomen in podcast. Klik hier als de podcast over onderwijskundige veranderingen in coronatijd wil beluisteren.
Daarnaast hebben ze er een artikel over geschreven. Klik hier als je het artikel wil downloaden.
Veranderkundige gesprekken over onderwijs in coronatijd
Ook hebben ze gesprekken gevoerd over de meer veranderkundige en organisatieaspecten in scholen in coronatijd. Op X11 zijn er verschillende groepjes docenten opgestaan die verantwoordelijkheid nemen voor de communicatie, voor de begeleiding van leerlingen en collega’s of voor blije activiteiten. In een tweede podcast beschrijven Eefje, Frank en Stefan wat uit gesprekken met docenten en schoolleiders hebben gehaald. Klik hier als je de podcast over veranderkundige ontwikkelingen in coronatijd wil beluisteren.
De komende periode zullen Eefje en Stefan in gesprek gaan met verschillende docenten om te reflecteren op ons onderwijs in coronatijd. Wat is er moeilijk, wat gaat er juist goed en wat willen we behouden in ons onderwijs als alles heel voorzichtig weer ‘normaal’ wordt? Mocht je hierover willen meepraten, neem dan contact op met marionwillemsen@x11.nu of jeppedenuijl@x11.nu